Çocukluk dönemi, bir insanın yaşamına yön verme, kişiliğini geliştirme ve ideallerine ulaşma açısından farklı bir değer ve öneme sahiptir. Bu dönemdeki birey, yaşamda kendisine bir yer ve kimlik edinebilmek, yaşamı ve toplum içinde yaşamayı daha fazla öğrenmek için gördüğü davranış, düşünce ya da tutumları deneyebilmektedir.
Bazen bu deneyimler, suça meyletme riskini de beraberinde getirebilir. Bu nedenle, ceza hukuku sistemi, yetişkinlerden farklı olarak, çocuk suçlulara karşı özel düzenlemeler getirmiştir. Bu yazıda, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan çocuk suçlulara ilişkin özel düzenlemeleri inceleyeceğiz.
Çocuk Kimdir?
TCK’ya göre, 18 yaşını doldurmamış her kişi çocuk sayılır.
Çocuk Suçlulara Yönelik Özel Prensipler
• Cezai Sorumluluğun Başlangıcı: TCK Madde 31’e göre, 12 yaşını doldurmamış olan çocuklar fiillerinden dolayı cezai sorumlu tutulmazlar. 12 yaşını doldurmuş, ancak 18 yaşını doldurmamış olan çocuklar ise fiillerinden dolayı cezai sorumlu tutulurlar. Ancak, bu yaş grubundaki çocuklar için ceza yaptırımları yetişkinlere göre daha hafif ve caydırıcılıktan öte ıslah edici bir amaç taşır.
• Ceza Yaptırımları: TCK’da yer alan ceza yaptırımları, yetişkinlere uygulanan cezalardan farklı olarak, çocukların gelişim düzeylerine ve ihtiyaçlarına uygun şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, çocuklara hapis cezası yerine, iyi hal şartı ile erteleme, toplumsal hizmet yükümlülüğü, çocukluk ve ergenlik döneminde uygulanan özgürlüğü kısıtlayıcı tedbirler ve çocukluk ve ergenlik döneminde uygulanan güvenlik tedbirleri gibi yaptırımlar uygulanabilir.
• Yargılama Usulü: Çocuk suçlulara ilişkin davalar, çocuk mahkemeleri tarafından görülür. Bu mahkemeler, çocukların hassas durumlarını göz önünde bulundurarak, onların korunmasını ve rehabilite edilmesini amaçlayan bir usul çerçevesinde yargılama yapar.
• Koruyucu Tedbirler: Çocukların suça karışmasını önlemek ve ıslahını sağlamak amacıyla koruyucu tedbirler alınabilir. Bu tedbirler, aile danışmanlığı, psikolojik destek, eğitim ve iş bulma yardımı gibi farklı şekillerde olabilir.
Çocuk Suçluluğunun Önlenmesi
Çocuk suçluluğunun önlenmesi, sadece ceza hukuku sisteminin değil, toplumun tüm kesimlerinin ortak sorumluluğudur. Bu bağlamda;
• Ailelerin çocuklarına sevgi dolu ve disiplinli bir ortam sunması,
• Eğitim sisteminin çocuklara etik değerleri ve suçun zararlarını öğretmesi,
• Ekonomik ve sosyal imkanların eşit dağılımının sağlanması,
• Çocuklara yönelik istismar ve ihmalin önlenmesi,
• Çocukların boş zamanlarını değerlendirebilecekleri ve sosyalleşebilecekleri ortamların oluşturulması,
gibi önlemler alınabilir.
About the Author
