İş hayatında, işçi ile işveren arasında yaşanan anlaşmazlıklar, bazen mahkemeye taşınacak kadar büyük boyutlara ulaşabilir. Ancak, bir iş yerini mahkemeye vermek, dikkat edilmesi gereken yasal süreçlerle dolu bir adımdır. İşçi, haklarını aramak amacıyla iş yerini mahkemeye verme kararı aldığında, bu süreci doğru bir şekilde yönetmek çok önemlidir. Peki, bir iş yeri nasıl mahkemeye verilir? İşte adım adım işyerini mahkemeye verme süreci:
1. Sorunun Tespit Edilmesi ve Çözüm Arayışları
İlk adım, işyerinde yaşanan sorunun net bir şekilde belirlenmesidir. İşyerine karşı açılacak davaların çeşitleri arasında haksız fesih, tazminat ödememe, çalışma koşullarının kötüleşmesi, mobbing ve ücret ödememesi gibi pek çok konu yer alabilir. Bu aşamada, sorunun çözümü için ilk adım olarak işyerinde ilgili yöneticilerle, İnsan Kaynakları departmanıyla veya işyerindeki sendika temsilcisiyle iletişime geçilmesi önerilir.
Çoğu zaman işyerindeki anlaşmazlıklar, bir diyalog ile çözülebilir. Ancak, çözüm sağlanamadığı takdirde yasal yollar devreye girer.
2. Öncelikle Arabuluculuk Zorunluluğu
Türkiye’de işçi-işveren arasındaki anlaşmazlıkları çözmek amacıyla, 2018 yılında yapılan düzenleme ile arabuluculuk sistemi getirildi. İşçi, işverene karşı dava açmadan önce arabuluculuk görüşmesine katılmak zorundadır. Arabuluculuk, tarafların anlaşmazlıklarını bağımsız bir üçüncü kişi olan arabulucu eşliğinde çözmeye çalıştığı bir süreçtir. Eğer arabuluculuk süreci başarısız olursa, taraflar mahkemeye başvurabilirler.
Arabuluculuk başvurusu, taraflardan birinin talebi ile yapılabilir. Eğer arabuluculuk süreci sonunda anlaşmaya varılamazsa, alınan arabuluculuk tutanağı ile birlikte mahkemeye başvurulabilir.
3. Mahkemeye Başvurmak
Arabuluculuk süreci başarısız olduysa veya arabulucuya başvuru yapılmamışsa, işçi doğrudan mahkemeye başvurabilir. İşçi, mahkemeye başvurmadan önce bir avukattan hukuki destek alması çok önemlidir. Davanın türüne göre farklı mahkemelere başvurulabilir:
- İş Mahkemesi: İşçi ile işveren arasındaki uyuşmazlıklar, genellikle iş mahkemesinde çözülür. İşçi, iş yerinde yaşadığı haksız fesih, tazminat ödememesi, fazla mesai gibi durumlarla ilgili davayı burada açabilir. Eğer iş mahkemesi mevcut değilse, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurulabilir.
- İcra Mahkemesi: Ücret ödememe veya alacaklar konusunda, işçi alacağını icra takibi ile tahsil etmek isteyebilir. Bu durumda, İcra İflas Kanunu çerçevesinde icra mahkemesine başvurulabilir.
4. Dava Açarken Gerekli Belgeler
Bir işyeri ile dava sürecine başlamadan önce, gerekli belgelerin toplanması önemlidir. Bu belgeler, davanın başarısını etkileyebilir. İşçinin elinde bulunması gereken bazı belgeler şunlardır:
- İş sözleşmesi veya herhangi bir yazılı anlaşma
- Maaş bordroları, ödeme belgeleri
- İşyerinde yaşanan problemleri belgeleyen yazışmalar (e-posta, dilekçe vb.)
- Tanık beyanları
- İşyerinde mobbing varsa buna dair belgeler
Bu belgeler, mahkemede işçinin haklarını savunabilmesi için önemli bir rol oynar.
5. Dava Süreci ve Sonuçlanması
Dava süreci, başvurulan mahkemeye bağlı olarak değişebilir. İş Mahkemesi’nde görülen davalar, genellikle daha hızlı sonuçlanırken, diğer mahkemelerde süreçler uzun sürebilir. Mahkemede, işçi ve işveren tarafı, kendi argümanlarını ve delillerini sunar. Mahkeme, tarafları dinledikten sonra karar verir.
Mahkemenin verdiği karar, her iki tarafı da bağlar. Eğer işçi haklı bulunursa, işveren tazminat ödemek zorunda kalabilir. İşçinin işine son verildiyse, işe iade kararı da alınabilir. Ayrıca, işçinin ödenmeyen alacakları da talep edilebilir.
6. Karara İtiraz Hakkı
Mahkeme kararının ardından, taraflardan birinin kararın yanlış olduğunu düşündüğü takdirde itiraz hakkı bulunmaktadır. İşçi veya işveren, mahkemenin verdiği karara karşı bir üst mahkemeye başvurabilir. Bu süreç, davanın daha uzun sürmesine neden olabilir.
